نمونه موفق اختلال اعتیاد
آیا اعتیاد اختلال است؟
اعتیاد به مواد مخدر، که اختلال مصرف مواد نیز نامیده می شود، وابستگی به داروها با مواد مجاز و غیر مجاز است. به خاطر داشته باشید که هر چیزی اگر در کشوری مجاز هم باشد مثل الکل و نیکوتین، باعث نمی شود مواد در نظر گرفته نشوند. هنگامی که معتاد میشوید، قادر به کنترل خود در استفاده از مواد مخدر نخواهید بود و ممکن است با وجود آسیب های ناشی از آن به مصرف مواد ادامه دهید.
اعتیاد به مواد مخدر می تواند منجر به یک میل شدید به دارو شود. ممکن است بخواهید ترک کنید، ولی بیشتر افراد نمی توانند بخودی خود ترک کنند. اعتیاد به مواد مخدر می تواند باعث عواقب جدی و دراز مدتی، از جمله مشکلاتی با سلامت جسمی و روانی، روابط، اشتغال، و قانون شود. ممکن است برای غلبه بر اعتیادتان به مواد مخدر و ترک آن، به کمک پزشک، خانواده، دوستان، گروه های پشتیبانی خود و یا یک برنامه درمانی سازمان یافته احتیاج داشته باشید.
روش درمان اختلال اعتیاد چیست؟
۱.برنامه های درمانی وابستگی شیمیایی
جلسات فردی، گروهی یا خانواده درمانی
تمرکز بر فهم ماهیت اعتیاد و پیشگیری از عود
سطوح مراقبت و تنظیمات بسته به نیازهای شما، مانند سرپایی و برنامه های بستری
۲. سم زدایی
هدف سم زدایی، این است که شما را قادر به ترک مصرف مواد مخدر اعتیاد آور به سرعت و با خیال راحت میکند. برای برخی از افراد، ممکن است قرارگرفتن تحت درمان ترک به صورت سرپایی امن باشد.دیگران ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان یا یک مرکز درمانی داشته باشند.
ترک از دسته های مختلف مواد مخدر، مانند افسردگی، محرک یا مخدرها، عوارض جانبی مختلف و نیاز به روش های مختلف دارد. سم زدایی ممکن است شامل کاهش تدریجی دوز دارو یا جایگزین مواد دیگر به طور موقت، مانند متادون، بوپرنورفین، و یا ترکیبی از بوپرنورفین و نالوکسان باشد.
۳. مشاوره
به عنوان بخشی از برنامه درمان دارویی، مشاوره، گفتار درمانی یا روان درمانی نیز نامیده می شود، که می تواند با یک روانپزشک یا روانشناس انجام شود. درمانگر یا مشاور می تواند:
به توسعه راه هایی برای مقابله با تمایل به مصرف دارو کمک کند
ارائه استراتژی برای جلوگیری از مواد مخدر و جلوگیری از عود
ارائه پیشنهادات در مورد چگونگی مقابله با عود درصورت رخ دادن
بحث در مورد مسائل مربوط به کار، مشکلات قانونی، و روابط با خانواده و دوستان
گنجاندن اعضای خانواده برای کمک به توسعه مهارت های ارتباطی بهتر و حمایتی
۴.مقابله و کنترل اعتیاد
غلبه بر اعتیاد و عاری بودن از مواد مخدر نیاز به یک تلاش مداوم دارد. فراگیری مهارت های مقابله جدید و آشنایی با اماکن ارائه دهنده کمک ضروری است. در نظر گرفتن این اقدامات می تواند کمک کند:
به یک روانپزشک و یا روانشناس مراجعه کنید. به سلامت روان خود توجه کنید. اعتیاد به مواد مخدر با تعدادی از مشکلات همراه است که ممکن است با مشاوره حل شود، که شامل نگرانی های دیگر سلامت روانی زمینه ای و یا ازدواج و یا مشکلات خانوادگی است. دیدن یک درمانگر یا روانپزشک ممکن است به شما کمک کند تا آرامش ذهنی خود را مجدد بدست آورده و روابط خود ر ا بازسازی کنید.
برای سایر اختلالات روانی به دنبال درمان باشید. مردم با مشکلات روحی و روانی، مانند افسردگی، احتمال بیشتری دارد که معتاد به مواد مخدر شوند. از متخصص روان درمانی بخواهید به دنبال درمان فوری باشد اگر هر گونه علائم و نشانه های بیماری های روانی دارید.
به یک گروه پشتیبانی بپیوندید. گروه های پشتیبانی، مانند معتادان گمنام یا الکلی های گمنام، می تواند در مقابله با اعتیاد بسیار موثر باشند. محبت، درک و تجربیات مشترک می تواند به شما کمک کند تا اعتیاد خود را شکسته و عاری از مواد مخدر بمانید.
۵. پیشگیری از اعتیاد
بهترین راه برای جلوگیری از اعتیاد به مواد مخدر غیر قانونی عدم مصرف دارو نیست. هنگام مصرف یک داروی تجویزی اعتیاد آور مراقب باشید. پزشکان این داروها را در دوز ایمن تجویز کرده و بر مقدار استفاده و دوز آنها و زمان شان نظارت دارند. اگر احساس می کنید نیاز به بیش از دوز تجویزی یک دارودارید، با پزشک خود صحبت کنید.
پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر در کودکان و نوجوانان
این مراحل را برای کمک به جلوگیری از مصرف مواد مخدر در کودکان و نوجوانان بکارگیرید:
برقراری ارتباط. با کودکان تان در مورد خطرات استفاده از مواد مخدر و سوء استفاده صحبت کنید.
گوش دادن. شنونده خوبی باشید زمانی که کودکان تان در مورد فشار همسالان صحبت می کنند، و از تلاش های شان برای مقاومت در برابر آنها حمایت کنید.
یک مثال خوب بیاورید. از الکل یا داروهای اعتیاد آور سو استفاده نکنید. کودکان والدینی که مواد مخدر مصرف میکنند در معرض خطر بیشتری برای اعتیاد به مواد مخدر هستند.
تقویت پیوند. بر روی ارتباط خود با فرزندان تان کار کندی. یک پیوند قوی و پایدار بین شما و کودک تان خطر استفاده و یا سوء استفاده از مواد مخدر توسط فرزندتان را کاهش میدهد.
جلوگیری از بازگشت اعتیاد
هنگامی که به یک مواد مخدر معتاد شده اید، در معرض خطر سقوط به یک الگوی اعتیاد هستید. اگر شروع به استفاده از مواد مخدرکنید، این احتمال وجود دارد که کنترل استفاده مجدد آن را از دست بدهید، حتی اگر درمان داشته باشید و مدت زیادی است که از این دارو استفاده نکرده اید.
به طرح درمان خود پایبند باشید. بر هوس خود نظارت داشته باشید. ممکن است به نظر رسد بهبود یافته اید و لازم نیست مراحل درمان را برای عاری ماندن از مواد مخدر ادامه دهید. اما احتمال عاری ماندن از مواد مخدر بسیار بالاتر خواهد بود اگر شما همچنان به روانپزشک و یا روانشناس خود مراجعه کنید، به جلسات گروه حمایتی بروید و داروهای تجویزی را مصرف کنید.
اجتناب از شرایط پر خطر. به محله ای که در آن به استفاده از مواد مخدر روی آوردید برنگردید و از جمعیت مواد مخدر قدیمی خود دور باقی بمانید.
بلافاصله در صورت استفاده از مواد مخدر کمک بگیرید. اگر مججدا شروع به استفاده از مواد مخدر دیگرکردید، با روانپزشک و یا روانشناس خود، ارائه دهنده سلامت روان خود و یا شخص دیگری که می تواند به شما سریعت کمک کند،صحبت کنید.
کدام نوع مواد مخدریک اختلال اعتیاد محسوب می‌شود؟
- مواد نشئه‌زا که هیجانات و برخی دریافت‌های حسی را تخفیف میدهد، مثل تریاک و کوکائین.
- مواد خیال انگیز که توهمات را تقویت میکند، مثل ال‌اس‌دی و حشیش.
- مواد سکرآور که نخست باعث تحریک و سپس افسردگی می‌شود، مثل الکل و حلال‌های فرار.
- موادی که سبب خواب آلودگی می‌شود، مثل باربیتورات‌ها.
- موادی که تحریک کننده فعالیت‌های روانی هستند، مثل دخانیات، قهوه و چای.
آنابولیک یا آنتی هیستامین‌ها
وابستگی جسمی و روانی به ماری جوانا
بیشتر از ۱۰ سال بود که به ماری جوانا اعتیاد پیدا کرده بودم و در کنار سیگار، هر روز آن را مصرف می کردم. این مسئله روی بسیاری از جنبه های زندگی ام تاثیر منفی گذاشته بود و عملکردم را با مشکل مواجه ساخته بود. از نظر خلقی شرایط مطلوبی نداشتم. حدود ۶ سال برای مشکل افسردگی ام دارو مصرف کرده بودم، ولی اثربخشی زیادی برایم نداشت. اغلب اوقات احساس گناه و غمگینی داشتم، حوصله ام در انجام کارها پایین آمده بود و مثل سابق از انجام کارهای لذتبخش احساس رضایت نمی کردم. فکر می کردم آدم بی ارزشی هستم و اعتماد به نفسم پایین آمده بود. این حالت ها گاهی با اضطراب و مشغله فکری نیز همراه می شد. نگران این موضوع بودم که ولع ام نسبت به مصرف ماری جوانا قرار است تا چه زمانی ادامه پیدا کند و آیا قادر خواهم بود آن را برای همیشه کنار بگذارم یا نه. اخیرا خودم تلاش کرده بودم که مصرفم را کمتر کنم، ولی موفق به قطع کامل مصرف نشده بودم، زیرا هر زمان در محیط هایی قرار می گرفتم که قبلا در آنها تجربه مصرف را داشتم، ولع ام برای مصرف بیشتر می شد و نمی توانستم خود را کنترل کنم.
در نهایت تصمیم گرفتم برای کمک گرفتن به قطع مصرف ماری جوانا به کلینیک آتیه مراجعه کنم. بعد از توضیح شرایطم در جلسه کمیسیون تشخیص، روانپزشک توضیح داد که من وابستگی جسمی و روانی به ماری جوانا پیدا کرده ام و با توجه به طول مدت مصرفم ( حدود ۱۵ سال)، هم نیاز به دارودرمانی وجود دارد و هم درمان های تکنولوژیک (tDCS و TMS) تا بتوان در حداقل زمان ممکن، بیشترین اثرگذاری درمانی را ایجاد کرد. ایشان جلسات روان درمانی را نیز برایم توصیه کردند، زیرا طبق نظرشان، بخشی از مشکلات من ـ مانند احساس بی ارزشی یا اعتماد به نفس پایین ـ ریشه های روانشناختی داشت که لازم بود در مورد آنها با یک روانشناس صحبت کنم و از او در این زمینه کمک و راهنمایی بخواهم. با توجه به شرایط من، دکتر چند دارو برایم تجویز کرد و برای کسب اطلاع در خصوص جلسات درمانی ام و زمان شروع آنها، مرا به مدیر بخش خلقی ارجاع داد.
در کلینیک خلقی، مدیر بخش پس از مطالعه پرونده و شرح حال من، در مورد شرایطم توضیحات بیشتری به من داد و سپس درمان هایی که بتواند تاثیر مثبتی روی علایم خلقی و ولع ام برای مصرف ماری جوانا داشته باشد، به من معرفی کرد. ایشان درمورد درمان های تکنولوژیک مرکز مانند TMS و tDCS توضیح دادند و گفتند که طبق پژوهش های انجام شده در خصوص ولع مصرف مواد، اثربخشی TMS و tDCS تقریبا به یک میزان است و نظرشان این بود که درمان ابتدا با tDCS آغاز شود و بعد از گذشت ۱۰ جلسه و ارزیابی شرایط من، در فاز دوم درمان از TMS استفاده شود. به علاوه، ایشان نیز عقیده داشتند که در کنار درمان تکنولوژیک، جلسات روان درمانی برای پیشبرد سریع تر درمان ضروری است.
با شروع جلسات درمانی tDCS و به موازات پیش رفتن هرچه بیشتر جلسات، تاثیرات درمانی کم کم خود را نشان دادند. ابتدا تغییر در شرایط خلقی برایم محسوس شد: کمتر احساس غمگینی می کردم و باحوصله تر شده بودم. صبح ها بانشاط تر از خواب بیدار می شدم و راحت تر از سابق می توانستم به کارهایم بپردازم. کاهش در ولع مصرف نیز به تدریج خود را نشان داد. این کاهش در ابتدا به تدریج و خیلی آهسته بود، اما هرقدر جلسات درمانی بیشتر ادامه می یافت، درصد اثرگذاری نیز بیشتر می شد. بعد از اتمام ۱۰ جلسه درمان tDCS، از نظر خلقی بهبودی نسبی را احساس می کردم و کنترل بیشتری روی مصرفم پیدا کرده بودم. قبل از درمان در صورت عدم مصرف سریعا عصبی می شدم، ولی بعد از ۱۰ جلسه دیگر این اتفاق نمی افتاد. با توجه به تغییرات مثبتی که رخ داده بود، مدیر کلینیک ادامه درمان را با TMS تجویز کرد. در جلسات TMS نیز مجددا روی خلق و ولع ام برای مصرف ماری جوانا کار شد. در این ۱۰ جلسه، تغییراتم بسیار چشمگیرتر شد. از نظر انرژی و حوصله به سطح نسبتا نرمالی رسیدم و مشغله های فکری و نگرانی هایم کمتر شد. در خصوص ولع مصرف نیز تغییرات محسوسی برایم اتفاق افتاد و خیلی از اوقات احساس می کردم کشیدن ماری جوانا یا حتی سیگار مثل سابق برایم دلچسب نیست! روان درمانی نیز تا حد زیادی توانست از طریق تکالیفی که هر جلسه برایم مقرر می شد، در کاهش علائم افسردگی، مشغله های فکری و کم کردن تمایلم به مصرف ماری جوانا موثر باشد. در مجموع، درمان در کلینیک آتیه بیش از ۵۰ درصد رضایت برایم به ارمغان آورد.
نظر مدیر کلینیک: مراجع با شکایت داشتن ولع شدید نسبت به مصرف ماری جوانا به کلینیک مراجعه کردند. البته ایشان علاوه بر این مشکل از علایم افسردگی و اضطرابی و بیقراری و همچنین نداشتن خواب با کیفیت نیز رنج می بردند. خواب بدون کیفیت یکی از علایمی است که در صورت اصلاح آن، بسیاری از مشکلات فرد حل می شود.
برای این مراجع جلسات tDCS و TMS با تمرکز بر کم کردن ولع مصرف مواد و همچنین از بین بردن یا کم کردن علایم افسردگی و اضطراب بسیار کمک کننده بود و همچنین جلسات روان درمانی توانست با یاد دادن الگوهای شناختی و رفتاری مناسب در این جهت به فرد کمک کند. بیقراری و شلوغی فکر فرد تا اندازه زیادی کاهش پیدا کرد و خواب فرد آرام تر شده بود. در طی جلسات روانپزشک دارو های ایشان را چک می کرد و اگر نیاز به انجام آزمایشی بود، گفته می شد. نتیجه تستس که در خصوص وسوسه مواد از فرد گرفته شد به صورت زیر می باشد:
نمره پرسشنامه سنجش وسوسه مصرف مواد پس از ترک قبل از درمان : ۵۱ : شدید
نمره پرسشنامه سنجش وسوسه مصرف مواد پس از ترک بعد از درمان: ۲۰ : خفیف